Wat is 4K Ultra HD en wat is het verschil met Full HD?

20 februari 2013 + 10 minuten 16 Reacties
Samsung-UD8500-4K-tv

We hebben het de laatste tijd vaak over de nieuwe term Ultra HD, ook wel 4K en UHD genoemd, en we hebben inmiddels ook een groot aantal Ultra HD tv's voorbij zien komen. Toch is het, gezien de hoeveelheid vragen die we krijgen, nog niet voor iedereen duidelijk wat deze term exact inhoudt en wat het verschil is met het inmiddels bekende Full HD.

Update: dit artikel is bijgewerkt met de nieuwste informatie op 7 mei 2016.

Wat is 4K Ultra HD?

Ten eerste is het belangrijk te melden dat Ultra HD ook wel 4K wordt genoemd. De reden hiervoor is dat Ultra HD eigenlijk twee hoge resoluties omvat; 4K en 8K. In de huidige context spreken we alleen over 4K, een resolutie van 3.840 bij 2.160 pixels. 8K is een nog hogere resolutie maar dat is nog minimaal 5 jaar van ons verwijderd. Over de naamgeving bestaat zoals je wellicht ziet nogal wat onduidelijkheid en iedere fabrikant heeft zijn eigen voorkeur. De meeste fabrikanten kiezen voor 4K of Ultra HD maar er zijn ook fabrikanten, waaronder Samsung, die liever UHD aanhouden.

Ultra HD is dus een zeer hoge resolutie, viermaal hoger dan het Full HD dat we nu kennen wat een resolutie van 1.920 bij 1.080 pixels heeft. Het komt er dus op neer dat je meer pixels te zien krijgt en hierdoor meer details op je tv kunt waarnemen. Dit is echter ook afhankelijk van de grootte van het scherm en de kijkafstand, waarover later meer. 4K Ultra HD is echter niet compleet nieuw. Zonder dat je er bewust van bent kijk je in de bioscoop namelijk al jaren naar films in deze hoge resolutie. In de huiskamer hebben we tot op heden echter alleen Full HD gehad.

Voordelen Ultra HD

Het grote voordeel van Ultra HD (4K) spreekt dus eigenlijk voor zich; een nog scherpere weergave van beelden, mits de content deze resolutie ondersteunt. Meer pixels betekent meer subtiele details en dus een betere filmbeleving. Er is echter nog een belangrijk voordeel, vooral voor diegenen die graag 3D content bekijken. Displays die beschikken over een Ultra HD-resolutie zijn namelijk zeer geschikt voor de weergave van autostereoscopisch 3D, 3D-weergave zonder het gebruik van een 3D bril. Voor de weergave zonder een bril moeten namelijk meerdere beelden door de tv tegelijkertijd getoond kunnen worden waardoor niet de volledige resolutie door één beeld gebruikt kan worden. Autostereoscopisch 3D is dus niet in Ultra HD-resolutie maar maakt gebruik van deze resolutie om de beelden voor beide ogen en verschillende kijkhoeken te kunnen weergeven. Op dit moment zijn er echter nog geen bril-vrije 3D tv’s met 4K-resolutie aangekondigd.

Ook de huidige passieve 3D techniek waarbij nog brillen gebruikt worden profiteert van Ultra HD aangezien de resolutie per oog hoger komt te liggen. Bij huidige TV’s met passieve 3D weergave wordt de resolutie per beeld (per oog) gehalveerd waardoor beeldlijnen zichtbaar kunnen zijn. Bij een Ultra HD tv wordt de resolutie per oog nog steeds gehalveerd maar is nog steeds dermate hoog dat individuele beeldlijnen niet waarneembaar zijn.

Fabrikanten lijken er sinds begin 2016 echter voor te kiezen 3D uit te faseren. Philips en Samsung brengen helemaal geen 3D tv’s meer op de markt en Sony en Panasonic rusten minder modellen ermee uit. Wat de toekomst voor 3D brengt is dus onduidelijk.

Is het echt scherper?

Een hogere resolutie op een even groot display betekent dus dat de pixel dichtheid toeneemt. Dit ervaar je vervolgens al scherper beeld. Maar, dit is vooral afhankelijk van de afstand tussen jou en de tv. Zo zie je het verschil tussen Full HD (1080p) en HD-Ready (720p) niet meer op een afstand die groter is dan 4 meter. Zet je een 50-inch 4K Ultra HD tv naast een 50-inch Full HD tv en ga je zitten op een afstand van 4 meter dan is de kans klein dat je nog verschil ziet. Het is dus nog niet zo simpel om te zeggen dat je een veel scherper beeld krijgt zodra je een Ultra HD tv koopt. Om het wat eenvoudiger te maken hebben we een uitgebreid artikel geschreven over de ideale kijkafstand voor een 4K Ultra HD tv.

4K Ultra HD tv’s

Om volledig van de 4K Ultra HD-resolutie te kunnen genieten heb je twee dingen nodig; compatibele hardware en compatibele content. Qua hardware is er inmiddels (2016) al heel wat te krijgen. Begin 2014 hebben nagenoeg alle grote tv fabrikanten een complete line-up 4K Ultra HD tv’s aangekondigd, variërend in formaat van 49-inch tot maar liefst 110-inch. Inmiddels zitten we in 2016 en beschikt nagenoeg elke middenklasse en high-end tv over de Ultra HD-resolutie. Je kunt voor zo’n 600 euro al een Ultra HD tv van klein formaat krijgen. Maar, let dan wel op bovenstaande; hoe kleiner de tv op een normale kijkafstand, hoe minder duidelijk het verschil met full hd.

Houd er overigens wel rekening mee dat er speciaal voor 4K Ultra HD een nieuwe HDMI-standaard ontwikkeld is. HDMI 2.0 (en inmiddels HDMI 2.0a) kan namelijk omgaan met 4K-resolutie content in een 60fps frame rate en biedt verder onder meer ondersteuning voor een groter kleurbereik en meerdere audiokanalen. Wanneer je op zoek gaat naar een 4K Ultra HD tv is dit zeker iets om rekening mee te houden. Voorlopig kun je voor een 4K Ultra HD tv wel gewoon elke High Speed HDMI-kabel gebruiken.

Om 4K-materiaal weer te kunnen geven heb je dus een tv nodig die dit ondersteunt, maar hoe krijg je dan content in deze hoge resolutie naar je tv? Verschillende diensten, waaronder Netflix en Amazon, zijn begonnen met het streamen van 4K-materiaal naar de huiskamer. Dit houdt in dat films of series in deze hoge resolutie via het internet naar de tv gestreamd worden. Hiervoor heb je vanzelfsprekend een internetverbinding nodig, maar daarnaast ook een mediaspeler of een app op je tv die de content kan ontvangen en omzetten naar een begrijpbaar signaal voor je tv. De meeste tv fabrikanten hebben reeds apps voor het streamen van 4K-content op Smart tv’s (met Ultra HD-resolutie) beschikbaar gesteld. Lees meer over waar je films en series in Ultra HD kunt vinden.

4K upscaling

Je zult het vast gezien hebben op sommige Blu-ray spelers of tv’s; 4K Ultra HD upscaling. Maar wat is dit precies? Simpel gezegd komt het er op neer dat tv’s en Blu-ray spelers die hierover beschikken lage resolutie (HD) content kunnen omzetten naar de hoge 4K-resolutie. Dit wordt softwarematig gedaan en doormiddel van diverse geavanceerde technieken wordt er dus een scherper plaatje van gemaakt. Dit is echter geen ‘native’ 4K-content en zal dus nooit zo indrukwekkend zijn als originele content in de hoge resolutie. Wel maakt dit het mogelijk om je reeds bestaande films en series in wat betere kwaliteit op je 4K Ultra HD tv te bekijken.

4K Ultra HD content

Naast de mogelijkheid om je reeds bestaande content om te zetten naar 4K-resolutie middels een scaler in een speler of tv wil je natuurlijk ook native 4K-content kunnen weergeven. Maar, waar haal je dit vandaan? Zoals hierboven al aangegeven zijn er verschillende bedrijven, waaronder Netflix, begonnen met het aanbieden van 4K-content, in de vorm van films en series. Dit houdt in dat je met bijvoorbeeld een app op je tv of Blu-ray speler of met een speciale 4K-mediaspeler series en films via het internet naar je tv kunt streamen. Ook fabrikanten zelf, waaronder Sony en Panasonic, zetten steeds vaker een platform op waarop 4K-content te vinden is, alleen voor producten van het betreffende merk.

Maar, je wilt natuurlijk Ultra HD-content in de hoogste kwaliteit bekijken. Sinds begin 2016 is dit mogelijk dankzij Ultra HD Blu-ray discs. Dit zijn Blu-ray schijfjes met films en series in de hoge 4K-resolutie. Deze discs zijn iets duurder dan normale Blu-ray discs en kunnen alleen afgespeeld worden in een Ultra HD Blu-ray speler. Deze spelers kosten momenteel tussen de 350 en 799 euro. Lees meer over Ultra HD Blu-ray discs en spelers.

HDR en een groter kleurbereik

Ultra HD is echter maar een onderdeel van de tv-revolutie die we sinds 2015 zien. Steeds meer tv’s beschikken namelijk over ondersteuning voor HDR (high dynamic range) en een groter kleurbereik (rec.2020). Door deze toevoegingen wordt het contrast verhoogd, krijgen we diep zwart en intens helder wit in één beeld en worden meer kleuren nauwkeuriger weergegeven. Deze twee elementen zorgen samen met Ultra HD voor een vele betere kijkervaring. De nieuwste UHD Blu-ray schijfjes bevatten in de meeste gevallen content in de 4K-resolutie, met HDR-weergave en met een groter kleurbereik. Combineer dit met een compatibele tv en Blu-ray speler, en je hebt de ultieme kijkervaring.

Moet je een Ultra HD tv kopen?

Het antwoord op deze vraag is in 2016 wel veranderd. Je kunt er eigenlijk niet meer omheen. Zoals gezegd beschikken de meeste middenklasse en high-end tv’s tegenwoordig over de 4K-resolutie en zelfs met een klein budget kun je voor de hogere resolutie kiezen. Het is dus niet meer zozeer de vraag of je er voor moet gaan maar in hoeverre je verder wilt kijken dan Ultra HD. Wil je namelijk ook ondersteuning voor het hierboven genoemde HDR en het grotere kleurbereik? En wil je de beste beeldtechnieken? Zo ja, dan kom je bij de topmodellen terecht.

Ook moet je rekening houden met de content. Hoe ga je 4K-content weergeven op je nieuwe tv? Heb je een abonnement op een streamingdienst die 4K-content gaat afspelen? Weet je of het aanbod van deze dienst voor jou voldoet? En wil je je Blu-ray collectie vernieuwen met de iets duurdere Ultra HD Blu-ray discs? Of ben je al blij met de upscaling-functie waarmee onder meer je reeds gekochte Blu-ray films naar de hogere resolutie omgezet kunnen worden?

Lees ook onze reviews voor de ervaringen met 4K UHD, HDR en een groter kleurbereik.

Meer informatie

Via onderstaande links vind je meer informatie over de 4K Ultra HD-resolutie en compatibele producten. Voor algemene informatie, tips en adviezen kun je terecht in onze home cinema informatiegids.

2016 home cinema overzicht (alle Ultra HD tv’s)
4K Ultra HD archief met nieuws over alle 4K-producten
Ultra HD Premium certificaat: wat is het en wat zegt het?
Nieuwe tv kopen? Hier moet je op letten

Reacties (16)